Już nie pamiętam kiedy i w jakiej sytuacji po raz pierwszy spotkałam się z murarką ogrodową. Tym, co mnie przekonało, aby z murarkami zaprzyjaźnić się również w moim ogrodzie, były dwa argumenty: one w przeciwieństwie do pszczoły miodnej nie potrzebują tyle roboty wokół siebie, nakład pracy przy nich jest relatywnie nie wielki. A po drugie, przynajmniej w teorii, nie żądlą. Pierwszy sezon zaczynałam z bodajże dwudziestoma kokonami. W kolejnym pszczół miałam kilkukrotnie więcej. Teraz mam ich już na tyle dużo, że nadwyżkami mogę dzielić się ze znajomymi. Mam nadzieję, że murarka ogrodowa stanie się ich wiosenno-letnim oczkiem w głowie.
A swoją drogą zachęcam Cię do zajrzenia na mój instagramowy profil, gdzie w zapisanych relacjach znajdziesz kilka moich filmów z murarką.
Co to jest murarka ogrodowa?
Murarka ogrodowa (Osmia rufa) to samotna pszczoła, która nie tworzy rojów ani nie produkuje miodu, ale jest wyjątkowo skutecznym zapylaczem roślin. Dzięki swojej łagodnej naturze i niewielkim wymaganiom jest idealnym owadem do hodowli w ogrodach i sadach.
Jak wygląda pszczoła murarka?
Murarka ogrodowa ma charakterystyczne rude owłosienie na tułowiu i odwłoku, co odróżnia ją od innych pszczół. Samce są mniejsze i jaśniejsze, a samice mają ciemniejszy odwłok oraz mocne żuwaczki, którymi formują gniazda.
Pszczoła murarka a pszczoła rogata – jakie są różnice?
Pszczoła rogata (Osmia cornuta) jest blisko spokrewniona z murarką ogrodową, ale różni się wyglądem – jest ciemniejsza i bardziej owłosiona. Jest też aktywna nieco wcześniej w sezonie i lepiej radzi sobie w chłodniejszym klimacie.
Różnice między murarką ogrodową a pszczołą miodną
Pszczoły miodne żyją w społecznościach i produkują miód, podczas gdy murarki to pszczoły samotne, które nie tworzą uli. Murarki są też bardziej skuteczne w zapylaniu, ponieważ ich ciało łatwo zbiera i rozprowadza pyłek.
Dlaczego warto zaprosić murarki do ogrodu?
Skuteczność w zapylaniu roślin
Murarki zapylają rośliny znacznie efektywniej niż pszczoły miodne. Dzieje się tak, ponieważ:
- Nie magazynują pyłku w specjalnych kieszonkach na odnóżach, lecz przenoszą go na ciele, co powoduje, że więcej pyłku zostaje na kwiatach.
- Odwiedzają znacznie więcej kwiatów w ciągu dnia.
- Latają w chłodniejsze dni i przy gorszej pogodzie, gdy pszczoły miodne są mniej aktywne.
Dzięki temu w ogrodzie, sadzie czy na działce możemy zauważyć lepsze plony i większe owoce, ponieważ skutecznie zapylają drzewa owocowe, krzewy jagodowe, warzywa oraz rośliny ozdobne.
Łatwość hodowli
Murarki są niezwykle proste w utrzymaniu:
- Nie wymagają opieki ani dokarmiania – wystarczy im dostęp do kwiatów i odpowiednich miejsc do składania jaj.
- Są odporne na choroby, które często dotykają pszczoły miodne.
- Nie tworzą rojów ani nie atakują ludzi, co czyni je idealnym wyborem dla ogrodników i sadowników.
Murarka ogrodowa: wspieranie bioróżnorodności
Murarki są częścią ekosystemu i pomagają w zachowaniu bioróżnorodności, ponieważ zapylają rośliny dziko rosnące oraz uprawne. Wspieranie tych pszczół pomaga również w ochronie innych gatunków zapylaczy, które mogą korzystać z tych samych roślin i miejsc do gniazdowania.
Zwiększenie plonów w ogrodzie i sadzie
Dzięki obecności murarek w ogrodzie możemy spodziewać się większej ilości owoców i lepszej jakości warzyw. Szczególnie dobrze sprawdzają się w zapylaniu:
- Jabłoni, grusz, wiśni i czereśni
- Porzeczek, malin, truskawek i borówek
- Pomidorów, ogórków i dyni
- Lawendy, wrzosów oraz wielu innych roślin ozdobnych
Jak długo żyją murarki?
Długość życia pszczoły murarki zależy od płci i fazy rozwoju.
Samce murarki – krótsze życie
Samce murarek żyją stosunkowo krótko – zwykle od 2 do 3 tygodni. Ich głównym zadaniem jest zapłodnienie samic, po czym szybko giną. Samce wykluwają się wcześniej niż samice, aby czekać na ich pojawienie się i natychmiast rozpocząć proces zapłodnienia.
Samice murarki – dłuższe życie
Samice żyją dłużej – około 6 do 8 tygodni. Ich życie jest intensywne i poświęcone składaniu jaj oraz budowie gniazd. Po zapłodnieniu wyszukują odpowiednie miejsca do składania jaj, zbierają pyłek i nektar dla swojego potomstwa, a następnie zamykają komory gniazdowe gliną. Po zakończeniu cyklu składania jaj samice również giną.
Faza zimowa – życie w kokonie
Nowe pokolenie murarek rozwija się wewnątrz kokonów przez kilka miesięcy. Jesienią osiągają postać dorosłą, ale pozostają w stadium spoczynku aż do wiosny. Wiosną, gdy temperatura wzrasta powyżej 10°C, opuszczają kokony i cykl życia zaczyna się od nowa.
Dzięki temu, mimo że dorosłe murarki żyją krótko, ich populacja odradza się co roku, zapewniając skuteczne zapylanie roślin w ogrodach i sadach.
Jak hodować murarki ogrodowe?
Jak przygotować domek dla murarek?
Domek powinien składać się z drewnianej skrzynki, w której umieszczamy trzcinowe rurki lub formatki. Rurki powinny mieć średnicę 6-12 mm i długość około 15 cm.
Domek murarki ogrodowej – jak powinien wyglądać?
Domek powinien być zabezpieczony przed deszczem i wiatrem. Kierujemy go na wschód lub południowy wschód, aby szybko się nagrzewał rano.
Gdzie najlepiej umieścić schronienie dla murarek?
Najlepiej w pobliżu kwitnących roślin, na wysokości 1-2 metrów. Ważne, aby miejsce było ciepłe i nasłonecznione.
Zabezpieczenie domku siatką – ochrona przed drapieżnikami
Jednym z największych zagrożeń dla murarek są ptaki, które mogą wydziobywać kokony oraz niszczyć gniazda. Aby zabezpieczyć domek, warto osłonić go cienką siatką o oczkach nie większych niż 1 cm.
Jakie siatki sprawdzą się najlepiej?
- Metalowa siatka o drobnych oczkach (np. ocynkowana lub nierdzewna), która jest trwała i odporna na warunki atmosferyczne.
- Plastikowa siatka ogrodnicza, ale tylko jeśli jest wystarczająco mocna, by nie ulec zniszczeniu przez większe ptaki.
Jak zamontować siatkę?
- Przymocować ją do przodu domku w taki sposób, aby nie dotykała bezpośrednio rurek gniazdowych – powinna być oddalona o około 6 cm, aby murarki miały swobodny dostęp do otworów, a drapieżniki nie mogły dostać się do kokonów
- .Można użyć drewnianej ramki, do której zostanie przytwierdzona siatka – pozwoli to uniknąć przypadkowego uszkodzenia gniazd.
- Należy upewnić się, że siatka jest dobrze napięta i nie ma ostrych krawędzi, które mogłyby uszkodzić owady.
Gdzie najlepiej umieścić schronienie dla murarek?
Najlepiej w pobliżu kwitnących roślin, na wysokości 1-2 metrów. Ważne, aby miejsce było ciepłe i nasłonecznione.
Jakie materiały są najlepsze do budowy gniazd?
Ja sama przez kilka lat używałam wyłącznie rurek trzcinowych. W ubiegłym sezonie testowo włożyłam do domku również plastikowe formatki, które dość szybko zostały zasiedlone przez murarki.
Pszczoła murarka – najczęściej zadawane pytania
Czy murarki żądlą?
Nie są agresywne i bardzo rzadko żądlą. Samce nie mają żądła, a samice używają go tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Czy murarki produkują miód?
Nie, murarki nie produkują miodu, ponieważ zbierają pyłek tylko na potrzeby swojego potomstwa.
Gdzie można kupić kokony murarek?
Kokony można kupić w sklepach ogrodniczych, pasiekach i od hodowców murarek, najczęściej wczesną wiosną. Ja swoje pierwsze kokony, a potem każdego rurki trzcinowe rurki, kupuję na wciąż tej samej, facebookowej grupie poświęconej murarkom.
Ile murarek potrzeba do zapylenia ogrodu?
Na jeden ogród przydomowy wystarczy 200-300 murarek. W sadach komercyjnych stosuje się nawet kilka tysięcy osobników na hektar.
Czy murarki mogą mieszkać w pobliżu innych pszczół?
Tak, murarki nie są agresywne wobec innych gatunków pszczół i mogą współistnieć w tym samym ogrodzie.
Jaki jest wróg murarki?
Największym zagrożeniem są pasożyty (np. roztocza) oraz drapieżniki, takie jak złotolitki i ptaki.
Jak zimuje murarka ogrodowa?
Zimują w postaci dorosłych osobników w kokonach. Znajdują się one w rurkach lub innych schronieniach i budzą się wiosną.
Murarka ogrodowa – kiedy wystawić?
Kokony murarek najlepiej wystawić, gdy temperatura stabilnie przekracza 10°C – zazwyczaj w marcu lub kwietniu.
Źródła:
- https://www.ho.haslo.pl/article.php?id=1675&rok=2004&numer=05
- https://www.lodr.konskowola.pl/www_m/index.php/doradztwo/ekologia/edukacja-ekologiczna/176-hodowla-murarki-ogrodowej?
- https://www.sumiagro.pl/zapylacze/murarka-ogrodowa-osmia-rufa-od-a-do-z/
Cześć! Jestem Sylwia. Lubię dobre jedzenie i ładne rzeczy. I podróże. Mieszkam na podlaskiej wsi. Od kilku lat interesuję się permakulturą i jej narzędzia wykorzystuję w siedlisku, w którym mieszkam. Placki ziemniaczane for life, sernik tylko z rodzynkami, marcepan bliski mojemu sercu, Makłowicz na prezydenta.
