Czy dosłownie szlag mnie trafia za każdym razem, gdy widzę ludzi karmiących ptaki chlebem? Nie potwierdzam, nie zaprzeczam, ale tak. Taka polska tradycja utylizacji czerstwego pieczywa, która więcej niesie szkód, niż korzyści. Oczywiście zima to trudny czas dla ptaków, szczególnie w miastach i na terenach, gdzie naturalne źródła pożywienia są ograniczone. Pomagając im w tym okresie, nie tylko wspieramy przyrodę, ale również mamy okazję cieszyć się widokiem różnorodnych gatunków ptaków w naszych ogrodach, na balkonach czy w parkach. Jednak, aby dokarmianie ptaków zimą było skuteczne i bezpieczne, musi być mądre.
Dlaczego warto dokarmiać ptaki zimą?
Ptaki zimujące w Polsce, takie jak sikorki, wróble, gile czy kosy, często borykają się z brakiem pożywienia. Śnieg i mróz utrudniają im dostęp do nasion, owoców czy owadów. Dokarmianie to dla nich nieoceniona pomoc, która pozwala przetrwać najchłodniejsze dni. Dodatkowo, obserwowanie ptaków przy karmniku może stać się pasjonującą formą spędzania czasu i edukacją przyrodniczą dla całej rodziny. Ja sama na Instagramie notorycznie pokazuję ptaki, które okupują moje karmniki. Zapisane wideo znajdziecie w sekcji „Karmnik”.
Dokarmianie ptaków zimą – jak wybrać odpowiedni karmnik?
Karmnik powinien być dostosowany do potrzeb ptaków oraz warunków atmosferycznych. Najlepiej, aby był wykonany z trwałych materiałów, takich jak drewno czy plastik, i był odporny na deszcz oraz śnieg. Ważne jest, by był łatwy do czyszczenia, co pozwoli zapobiec rozwojowi chorób. Karmniki zawieszane na drzewach, platformy czy modele przytwierdzane do balkonów to najczęstsze wybory. Umiejscowienie karmnika powinno zapewniać ptakom bezpieczeństwo przed drapieżnikami, np. kotami. Ja swoje karmniki umieszczam pod drzewem, aby w razie czego ptaki mogły się skryć na jego gałęziach.
Czym karmić ptaki zimą?
Wybór odpowiedniego pokarmu to kluczowy element dokarmiania. Najlepsze produkty dla konkretnych ptaków to:
Sikory (bogatka, modraszka)
nasiona słonecznika, orzechy (drobno posiekane), tłuszcz zwierzęcy (np. słonina niesolona)
Wróble i mazurki
nasiona zbóż (proso, owies, pszenica), słonecznik, płatki owsiane, drobne nasiona
Kosy i drozdy
owoce (jabłka, gruszki, jarzębina, głóg), rodzynki, suszone owoce (niesiarkowane)
Gile, dzwońce, czyże
nasiona oleiste (słonecznik, konopie), mieszanki drobnych nasion, kule tłuszczowe
Kawki, gawrony, sójki
orzechy, ziarna kukurydzy, niesolone resztki z kuchni (chleb pełnoziarnisty, kasze)
Zięby, trznadle
Łabędzie i kaczki dzikie
ugotowane warzywa (marchew, ziemniaki), ziarna zbóż, specjalistyczne mieszanki
Czego unikać dokarmiając ptaki? Ptaki nie powinny jeść chleba, który może powodować problemy trawienne, oraz pokarmów solonych, przyprawionych czy przetworzonych.
Ogólne wskazówki:
- Unikaj resztek kuchennych: sól, przyprawy i spleśniałe jedzenie są szkodliwe.
- Stawiaj na różnorodność: różne gatunki ptaków mają różne potrzeby.
- Nie karm ptaków pieczywem.
- Dostosuj formę karmnika: niektóre ptaki preferują karmniki zawieszane, inne jedzą z ziemi.
- Regularne sprzątanie karmnika: zapobiegnie rozprzestrzenianiu się chorób.
Jak często dokarmiać ptaki zimą?
Regularność to podstawa. Ptaki szybko przyzwyczajają się do miejsc, gdzie znajdują pokarm, więc brak jedzenia w karmniku w trudnych warunkach może narazić je na niebezpieczeństwo. Warto codziennie sprawdzać stan karmnika, szczególnie po opadach śniegu, i uzupełniać go odpowiednim pokarmem.
Negatywne skutki dokarmiania ptaków pieczywem
Podawanie ptakom chleba, bułek, etc., choć powszechnie praktykowane, jest dla nich bardzo szkodliwe. Chleb, szczególnie biały, jest ubogi w wartości odżywcze i trudno strawny dla ptasiego układu pokarmowego. Jego nadmiar może prowadzić do schorzenia zwanego „syndromem anielskiego skrzydła”, powodującego deformację kości skrzydeł. Ponadto mokry chleb szybko fermentuje, co może wywołać biegunkę i inne problemy zdrowotne u ptaków. Zamiast chleba lepiej wybrać naturalne produkty, które dostarczą im potrzebnych kalorii i substancji odżywczych.
Dodam jeszcze, że rozrzucony na trawnikach chleb przyciąga szczury. Tak, szczury.
Najczęstsze błędy w dokarmianiu ptaków
Dokarmianie ptaków wymaga świadomości i odpowiedzialności. Oto najczęstsze błędy:
- Podawanie nieodpowiedniego pokarmu, np. chleba.
- Brak regularnego czyszczenia karmnika, co sprzyja rozwojowi chorób.
- Przerywanie dokarmiania w trakcie zimy.
- Umieszczanie karmnika w miejscach dostępnych dla drapieżników.
Korzyści z dokarmiania ptaków
Dokarmianie ptaków to nie tylko pomoc dla nich, ale również korzyść dla nas. Obserwowanie ptaków przy karmniku to wspaniała forma relaksu i zbliżenia się do natury. Ponadto wspieranie ptaków zimujących pozytywnie wpływa na lokalny ekosystem, wspomagając utrzymanie bioróżnorodności.
Dokarmianie ptaków zimą to prosty gest, który może mieć ogromne znaczenie dla ich przetrwania. Pamiętajmy jednak, by robić to odpowiedzialnie – dostarczajmy ptakom odpowiedni pokarm, utrzymujmy karmniki w czystości i dbajmy o ich bezpieczeństwo. W ten sposób możemy wspólnie przyczynić się do ochrony naszej przyrody i cieszyć się jej pięknem, nawet w najchłodniejsze dni roku.
Cześć! Jestem Sylwia. Lubię dobre jedzenie i ładne rzeczy. I podróże. Mieszkam na podlaskiej wsi. Od kilku lat interesuję się permakulturą i jej narzędzia wykorzystuję w siedlisku, w którym mieszkam. Placki ziemniaczane for life, sernik tylko z rodzynkami, marcepan bliski mojemu sercu, Makłowicz na prezydenta.
