Kiszonki to moja miłość. Od prawdopodobnie zawsze. Z tym, że przez wiele lat jadłam tylko to, co ktoś, najczęściej mama, ukisili. Najczęściej kapustę i ogórki. Od kilku lat kiszonki sama namiętnie przygotowuję. Co więcej – kiszę co się da. Serio. Dlaczego? No przeca wprowadzenie kiszonek do diety to świetny sposób na wzbogacenie zimowego (i nie tylko) menu o naturalne probiotyki. Domowe kiszonki w zimie nie tylko wspierają odporność, ale też są doskonałym sposobem na przechowywanie warzyw. No i wiecie – smak. Ja kocham kwaśne.
W tym miejscu prywatna anegdotka. Na początku ciąży (kiedy jeszcze o niej nie wiedziałam, ale później też), miałam gigantyczne ssanie na kwaśne. Ale takie większe, niż zwykle. Mama zrobiła mi jakieś danie, które lubię, a ja nie mogłam go zjeść, bo wydawało mi się turbo słodkie. Porzeczki, które rosną przy moim domu zawsze wydawały mi się aż za kwaśne, w ciąży żarłam prosto z krzaka i ciągle mi było dość. No dostarczałam sobie kwasu na różne sposoby. Teraz Syn, który ma zaledwie 10 miesięcy, pije* sok z kiszonych ogórków, zjada plasterki cytryny i generalnie rokuje na to, że miłość do kwaśnego została mu przekazana.
*zanim podniesie się larum: pije ilości dostosowane do swojego wieku, zaledwie kilka łyżeczek dziennie, a nie, jak matka wariatka – litrami.
Ale ok, do brzegu. Wróćmy do tematu domowych, sezonowych kiszonek w ich zimowej odsłonie.
Jakie warzywa sezonowe kisimy zimą?
Oto lista warzyw, które świetnie nadają się do kiszenia w zimowych miesiącach:
1. Kapusta
- Klasyczne kiszenie kapusty to jedna z najpopularniejszych metod fermentacji zimą.
2. Buraki
- Doskonałe do przygotowania zakwasu na barszcz czerwony lub jako dodatek do sałatek.
4. Marchew
5. Rzodkiew
- Kiszona rzodkiew jest chrupiąca i ma pikantny smak.
6. Rzepa
- Często kiszona w krajach Bliskiego Wschodu, doskonała jako dodatek do dań.
7. Cebula i czosnek
- Kiszone cebule są łagodne i smaczne, a czosnek staje się delikatniejszy i traci ostrość.
8. Kalafior i brokuły
- Małe różyczki można kisić z przyprawami, np. z curry lub koperkiem.
10. Dynia
- Można kisić kawałki dyni w słoikach z przyprawami korzennymi lub klasycznymi.
11. Por i seler
- Kiszone pory lub seler naciowy są świetnym dodatkiem do sałatek i kanapek.
12. Pasternak
- Alternatywa dla marchewki o bardziej intensywnym smaku.
Przyprawy do kiszenia:
Warto dodać przyprawy, które podkręcą smak kiszonek:
- koper,
- ziele angielskie,
- liście laurowe,
- czarny pieprz,
- gorczyca,
- czosnek,
- chrzan
- curry
- kurkuma
- pieprz syszuański
- kardamon (serio!)
- anyż
- cynamon
- goździki
- tymianek
- i wiele więcej, tutaj możecie dać się ponieść fantazji.
7 pomysłów na zimowe, domowe kiszonki
Tak naprawdę aby zrobić kiszonki, potrzebujecie niewielu rzeczy: wsadu, czyli np wybranego warzywa, solanki i naczynia do kiszenia. Jednakże robiąc kiszonki możecie pokusić się ciekawe połączenia smakowe dwóch lub więcej (choć bez przesady) składników. Oto 7 moich ulubionych kiszonek, które przygotowuję zimą. Nie zawarłam tu pysznych, choć dość pospolitych buraków czy kapusty.
- gruszka + jabłko + wanilia + cynamon
- dynia + szałwia
- brokuł + czosnek + chilli
- kalafior + tymianek
- marchewka + imbir + kmin rzymski
- seler + czosnek + czarny pieprz
- czosnek + liście laurowe + ziele angielskie
Jak przechowywać kiszonki?
Kiszonki najlepiej przechowywać w chłodnym miejscu, takim jak piwnica czy lodówka. Ważne jest, aby sączący się sok nie wydostał się poza słoik, dlatego zawsze upewniaj się, że słoiki są szczelnie zamknięte.
Zalety zdrowotne domowych kiszonek
Kiszonki to prawdziwa bomba zdrowotna. Zawarte w nich bakterie kwasu mlekowego wspierają pracę jelit i poprawiają trawienie. Są również doskonałym źródłem witamin, takich jak witamina C, K i witaminy z grupy B, które wzmacniają układ odpornościowy i wspierają metabolizm. Badania potwierdzają, że regularne spożywanie kiszonek może poprawiać równowagę mikrobioty jelitowej, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia całego organizmu. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów kiszonki mogą również wspierać ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym, co jest szczególnie ważne w zimowych miesiącach.
Do tematu kiszonek i ogólniej fermentacji będę jeszcze wracać. Tymczasem życzę Wam pysznych, kiszonkowych inspiracji. Dajcie również znać, jakie są Wasze ulubione połączenia.
Paaaa!
Źródła:
Scientific Reports on Fermentation
Cześć! Jestem Sylwia. Lubię dobre jedzenie i ładne rzeczy. I podróże. Mieszkam na podlaskiej wsi. Od kilku lat interesuję się permakulturą i jej narzędzia wykorzystuję w siedlisku, w którym mieszkam. Placki ziemniaczane for life, sernik tylko z rodzynkami, marcepan bliski mojemu sercu, Makłowicz na prezydenta.
