Tradycyjne kartacze z Podlasia

“Kartacz – historyczny pocisk artyleryjski składający się z lekkiej obudowy wypełnionej kulistymi lotkami”…. ale ja nie o tym! Kartacze, o których dziś chcę opowiedzieć, to na pierwszy rzut oka takie większe pyzy. Ale oprócz wielkości, zdecydowanie różni je też sposób wykonania. Mimo, iż zarówno pyzy i kartacze zrobione są w znaczącej części z ziemniaków.

Kartacze, to kolejne po babce ziemniaczanej danie z mojego rodzinnego “Podlasia”. Cudzysłowu użyłam umyślnie, ale dzisiaj już nie będę się rozpisywać i tłumaczyć dlaczego dziś, termin “Podlasie” jest niewłaściwy i obejmuje w dużej części ziemie, które Podlasiem nie są, a nie odnosi się do tych, które są z nim historycznie związane… Tak czy siak kartacze to tradycyjne danie regionu dziś nazywanego Podlasiem, wywodzące się z Litwy, gdzie są nazywane cepelinami. Kartacze to także jeden ze smaków mojego dzieciństwa, wakacji spędzanych u babci na wsi.

Najbardziej popularne obecnie “nadzienie” kartaczy to mielone mięso, ale kiedyś z dużym powodzeniem wypełniało się je serem, kindziukiem, kapustą i grzybami, a nawet makiem.

Trzeba włożyć sporo pracy, aby zrobić takie prawdziwe, dobre kartacze i co więcej – podobno często się nie udają. Ale ćwiczenie czyni mistrza 🙂

Tradycyjne kartacze z Podlasia – składniki:

– 2 kg ziemniaków obranych

– 1 kg ziemniaków gotowanych w mundurkach

– 40 dag mielonej wieprzowiny
– 30 dag mielonej wołowiny 

– 2 cebule,

– sól, majeranek, pieprz

– 20 dag boczku

– olej rzepakowy

– 1 ząbek czosnku

– ewentualnie mąka ziemniaczana

Tradycyjne kartacze z Podlasia – przygotowanie:

Ziemniaki ścieramy na tarce i odciskamy przez ścierkę.  Wodę, która została z odciskania ziemniaków, odstawiamy w misce na bok. Gdy na dnie zbierze się krochmal (skrobia), dodajemy go do ciasta. Następnie dodajemy gotowane ziemniaki przeciśnięte przez praskę lub zmielone w maszynce do mielenia mięsa. Całą masę mieszamy i doprawiamy. Jeśli jest za rzadka, dodajemy mąkę ziemniaczaną.

Obie cebule obieramy i siekamy. Jedną z nich podsmażamy na oleju wraz z przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Mięso wieprzowe i wołowe wkładamy do miski. Dodajemy podsmażoną cebulę, sól, pieprz i majeranek – dokładnie mieszamy.

Z ciasta ziemniaczanego formujemy wałek, z którego odkrajamy kolejno kawałki grubości około 2 cm. Na każdym kładziemy łyżkę masy mięsnej. Ciasto dokładnie zlepiamy, formując okrągłe kluski. Wrzucamy je do wrzącej i osolonej wody o gotujemy około 50 minut.

Podsmażamy druga, niewykorzystaną wcześniej cebulę, wraz z pokrojonym w kostkę boczkiem. Gdy kartacze są gotowe, polewamy je cebulą i boczkiem.

Smacznego!!